Is het je wel eens opgevallen hoe graag we (het gedrag van) anderen willen veranderen?
Ouders, managers, bestuursleden, echtgenoten, vriendinnen; ze melden zich allemaal massaal bij mijn adviesbureau, omdat ze vinden dat het gedrag van een ander veranderen moet.
En deels hebben deze aanvragers gelijk; het team, de vriendengroep, de relatie of het gezinsleven zou ook stukken efficiënter en vrediger verlopen als iedereen in de pas loopt. De bedoeling van de aanvragers is altijd goed: ‘ik wéet zeker dat ze de voordelen er op termijn van gaan inzien.’ ‘Uiteindelijk worden ze er alleen maar beter van.’ ‘Wedden dat ze er gelukkiger uit komen?’
Maar toch, toch lukt het niet. En dat geeft wrijving, onvrede, spanningen of zelfs conflicten. En daar is niemand bij gebaat.
Het probleem in deze? Sommige mensen willen niet veranderen. Nu niet, morgen niet, nooit niet. Meestal worden deze weerbarstige mensen overgeslagen in het veranderproces. Een verandering wordt uiteindelijk opgelegd of geforceerd met alle gevolgen van dien.
Hoe lossen we dit op? Hoe veranderen we met consent?
Hoe moeilijk ook, iedereen heeft zo zijn eigen redenen om niet te willen veranderen. De kunst is naar deze redenen te vragen; want wanneer naar mensen geluisterd wordt, empathie getoond wordt voor hun onzekerheden en behoeften en daarna gekeken wordt hoe alsnog aan deze behoeften kan worden voldaan met de op handen zijnde verandering, dan is de wedstrijd al half gewonnen.
Een voorbeeld? Onlangs vroeg een collega mij:
‘Maak jij je facturen zo? Waarom niet zo en zo…?’
Mijn laptop werd bij me vandaan getrokken en voor ik het wist duizelden de boekhoudprogramma’s mij voor mijn ogen. Heb ik dit omarmd en ben ik ze gaan gebruiken? Nee, dankjewel, liever niet. Sommige dingen ‘kan’ ik heel bewust niet.
Mijn reden? Als ik opeens dingen extra kan betekent dit dat ik ze ook moet oppakken. En dat kost tijd, energie, frustratie en mijn lat wordt alsmaar hoger, terwijl ie al zo hoog ligt. Natuurlijk zie ik dat er noodzaak is, maar mijn oplossing is heel anders. Ik huur liever iemand in die dit soort vervelende taken vóor mij doet. Alleen werd me dit niet gevraagd…
Gedrag veranderen is enorm moeilijk, maar een van de belangrijkste voorwaarden is dat iemand WIL veranderen. En soms heeft iemand verdomd goede redenen om dat niet te willen.
En soms? Soms slaan die redenen nergens op.
Elke verandering begint bij aandacht en begrip. Eerst moet er gepraat worden, geluisterd, geïnventariseerd en gebrainstormd. En pas dan, heel misschien dan, kunnen we gaan veranderen.
Wil jij hulp bij gedrags- of cultuurverandering? Ga eens met Josje het gesprek aan.