Je hebt net een grote opdracht binnengehaald, je start een eigen bedrijf, of je krijgt promotie op je werk. Iedereen om je heen feliciteert je en is onder de indruk van je prestaties. Maar jij denkt: ze weten niet dat ik dit helemaal niet kan. Ooit zullen ze erachter komen dat ik hier niet hoor. Herkenbaar? Dan heb je wellicht te maken met het impostersyndroom, een veelvoorkomend fenomeen bij met name vrouwen die aan het begin van hun carrière staan of stappen zetten in hun professionele ontwikkeling.
Het impostersyndroom is het hardnekkige gevoel dat successen te danken zijn aan geluk of toeval, en niet aan je eigen talenten of harde werk. Je bent bang om door de mand te vallen en je vraagt je altijd af wanneer anderen dat gaan ontdekken. Het kan leiden tot een lager zelfbeeld, somberheid en uiteindelijk zelfs tot een depressie of burn-out.
Het impostersyndroom komt -helaas- steeds vaker voor, enerzijds vanwege de toenemende prestatiedruk op de werkvloer, anderzijds vanwege de alsmaar toenemende sociale vergelijking, zeker ook via social media. Ondernemers, freelancers of vrouwen die werken in de tech- of creatieve sectoren hebben er opvallend vaker last van, net zoals jonge leidinggevenden. Dit komt omdat zij relatief vaker te maken hebben met een hoge mate van verantwoordelijkheid op het werk.
Maar ook in een werkomgeving waar flexibiliteit en vrijheid hoog in het vaandel staat, zoals bij remote werken, kan het impostersyndroom doen oplaaien. Digital nomad zijn heeft zijn keerzijde: de vrijheid om je werkplek en -tijd in te delen brengt een bepaalde druk mee: je bent zelf verantwoordelijk voor je succes en dat kan overweldigend voelen.
Het impostersyndroom ontstaat vaak in situaties waarin je jezelf continu vergelijkt met anderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld op social media, waar iedereen alleen zijn beste momenten deelt. Je ziet constant successen van anderen voorbijkomen, wat de illusie wekt dat jij achterloopt. Daarnaast kan het impostersyndroom ontstaan doordat je jezelf te hoge eisen oplegt. Vrouwen, vooral in competitieve en snel veranderende werkvelden, hebben soms de neiging om perfectionistisch te zijn en hun prestaties voortdurend in twijfel te trekken.