Waarom we kerstmuziek nooit beu worden volgens een psycholoog.
Do they know it’s Christmas time at all?
Van de Appie tot de entreehal van het kantoor, overal word je welkom geheten door aloude kerstnummers. Van Mariah Carey tot Wham, we betrappen ons er ieder jaar op dat we weer net zo hard mee neuriën. Hoe kan dat toch? Hoe komt het dat we deze uitgekauwde platen telkens weer afstoffen en omarmen tijdens de kerstperiode? En waarom werkt dit met ‘gewone’ hits niet zo?
Josje sprak met NOS op NPO Radio 1 én vanavond met het NOS Jeugdjournaal (uitzending 16 december om 19.00 uur op NPO 3) over het waarom.
Vier redenen waarom we kerstmuziek nooit beu worden
1. Nostalgie en positieve associaties. Kerstmuziek roept nostalgische gevoelens op. Veel mensen koppelen deze muziek aan warme herinneringen van samenzijn, gezelligheid, cadeaus en tradities. Nostalgie activeert het beloningssysteem in de hersenen, waardoor we ons gelukkig voelen, zelfs als de muziek elk jaar hetzelfde is. Zelfs mensen die een hekel hebben aan kerst ervaren vaak onbewust positieve effecten.
2. Kerstmuziek is seizoensgebonden, dit houdt het speciaal Hoe plots de kerstnummers opduiken op je favoriete radiostation, zo snel verdwijnen ze ook weer in januari. De seizoensgebonden beperking zorgt ervoor dat we niet verzadigd raken en maakt de muziek ieder jaar opnieuw fris en speciaal. Ter vergelijking; ‘gewone hits’ hebben geen ingebouwde pauze en daarom treedt daar op een gegeven moment wél (psychologische) verzadiging op.
3. Mere exposure effect. Dit psychologisch fenomeen stelt dat we geneigd zijn om dingen leuker te vinden naarmate we ze vaker horen. Omdat kerstliedjes elk jaar terugkomen, voelen ze vertrouwd en veilig aan, wat een positief effect heeft op onze stemming.
4. Gedeelde beleving. Het meest bijzondere aan kerstmuziek is waarschijnlijk dat het een universeel en gedeeld karakter heeft; bijna iedereen luistert er samen naar in dezelfde periode. Gewone hits zijn meer individueel en raken vaak verbonden met een specifieke tijd of gebeurtenis. Iedereen heeft een persoonlijke Spotify lijst, maar kerst-afspeellijsten komen vaak overeen. Deze gezamenlijke ervaring zorgt voor meer verbinding met anderen en daar worden we enorm gelukkig van.
Let them know it’s Christmas time again. We worden dus gelukkig van die kerstmuziek. Schaam je dus niet, zet je speakers op standje hard en blèr lekker mee.
Ben jij op zoek naar meer geluk of kennis van de psychologie? Gelukspsycholoog en spreker Josje Smeets helpt je graag verder.